Một lượng lớn các phao xốp tràn lan ở Vịnh, gây ra những tác hại nghiêm trọng về môi trường và ấn tượng xấu đối với hàng trăm ngàn du khách mỗi năm. Vịnh Hạ Long nổi tiếng với làn nước xanh biếc và các núi đá vôi trập trùng cao ngút, tuy nhiên, du khách tới đây thường cho biết vẻ đẹp tự nhiên của Vịnh đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi rác và các loại ô nhiễm khác.

“Tôi cảm thấy sợ hãi vì mức độ ô nhiễm nước ở đây", một du khách người Pháp viết trên trang TripAdvisor sau một chuyến đi đến các đảo.

“Tôi nhìn đâu cũng thấy chai nhựa, túi ni lông, dép, các mảnh xốp và nhiều loại rác thải khác", người này cho biết thêm. Đây là một đánh giá có thể nói là phổ biến trong các đánh giá của du khách về Vịnh Hạ Long.

Chất lượng nước bị ô nhiễm do hoạt động của các làng chài và nhà nổi sử dụng phao xốp. Các phao này có thể tan ra, cùng với lượng nước xả thải từ khoảng 500 du thuyền xuống Vịnh đang là nguồn gây ô nhiễm không nhỏ.

Trong một sự kiện làm sạch biển được tổ chức gần đây bởi IUCN và Du thuyền Âu Cơ, hơn 100 tình nguyện viên đều nhận thấy rằng các phao xốp là thách thức lớn nhất, chiếm tới gần 50% toàn bộ lượng rác thu gom được.

“Phao xốp rất nguy hiểm cho môi trường vì một khi chúng tách ra thành các mảnh nhỏ, việc thu gom chúng bằng tay gần như là không thể," ông Jack Brunner, Giám đốc IUCN khu vực Indo-Burma, cho biết.

Trong sự kiện làm sạch biển nói trên, mặc dù đã chất hàng núi phao xốp lên nhiều thuyền, các tình nguyện viên vẫn không thể dọn hết toàn bộ rác bởi khối lượng rác quá lớn. Trong một vài trường hợp, họ đã phải đốt các vật liệu dạng bọt để ngăn chúng trôi trở lại ra biển.

      Photo: Huge of polystrenes were collected in Vung Ha islet, Ha Long Bay © IUCN Viet Nam

Trong khuôn khổ Sáng kiến Liên minh Hạ Long - Cát Bà do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ, các hoạt động làm sạch biển tương tự dự kiến sẽ được tổ chức trong tương lai nhằm hỗ trợ giải quyết vấn đề phao xốp và tình trạng rác thải trong Vịnh.

IUCN sẽ đưa ra đề xuất nhằm hạn chế sử dụng phao xốp trong khu vực và đưa ra các phương án thay thế khác.

IUCN cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ mở rộng Di sản Thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long sang khu vực đảo Cát Bà, đây cũng là khu vực được cho là nguồn gốc của phao xốp.

Trước tình hình đó, chính quyền địa phương cần xem xét nghiêm túc vấn đề này. Phát biểu tại sự  kiện làm sạch biển gần đây, ông Hồ Quang Huy, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hạ Long đã kêu gọi sự tham gia tích cực hơn nữa từ các tình nguyện viên và các bên liên quan.